ရုပ္နာမ္(၂)ပါး ၏ အေၾကာင္း

ရုပ္နာမ္(၂)ပါး၏ အေၾကာင္း ကုိမေျပာခင္ ရုပ္နာမ္ကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ နားလည္ဘုိ႔လုိပါတယ္။ (ရူပ)ဟူေသာ ပါဠိကုိ ရုပ္-ဟု ပါဠိ-ျမန္မာ တြဲသုံးၾကပါတယ္။ ရုပ္၏ အဓိပၸါယ္မွာ (ေဖာက္ျပန္ျခင္းသေဘာ) ဟုဘာသာျပန္ပါတယ္။

ခႏၶာကုိယ္ကုိ သိစရာ မွ်ေလာက္သာ ထားၿပီး သိရုံေလးသိရင္ မၿငိမ္မသက္တာ ကုိ ေတြ႔ႏုိင္တယ္။ ထုိျဖစ္စဥ္ ပ်က္စဥ္ မၿငိမ္မသက္တာကုိ ဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ ဟုေခၚပါတယ္။ ထုိဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ ကုိ (ေဖာက္ျပန္သေဘာ)ဟုလည္းသုံးၾကပါတယ္။

ထုိေဖာက္ျပန္သေဘာနယ္ သည္ သတိထားရမည့္  (သတိပ႒ာန္နယ္) ျဖစ္ပါတယ္။

ထုိသတိပ႒ာန္နယ္ ျဖစ္ပ်က္စဥ္ကုိ သႏၱတိပညတ္အစဥ္ ဟုလည္းေခၚၾကပါတယ္။ ထုိသတိပ႒ာန္နယ္မွာ ေတြ႔ရေသာ အစဥ္သႏၱန္ ကုိ တစ္စကၠန္႔တြင္ ကုေဋ ငါးေထာင္စိတ္လုိက္ၿပီး ထုိအစိတ္ထဲမွ တစ္ခု ၊တစ္စိတ္ ျဖစ္ပ်က္သေဘာမွ်သည္ ရုပ္ပရမတ္ျဖစ္ပါတယ္။

(ရုပ္)ဟူေသာ စကားကုိ စာဖတ္၍ ျဖစ္ေစ သူမ်ားေျပာ၍ ျဖစ္ေစ ၾကားရေသာအခါ စိတ္မွာပုံေဖၚလာျခင္းသည္ အဝိဇၨမာနပညတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိပ႒ာန္အစစ္ျဖစ္လွ်င္ ဝိဇၨမာနပညတ္ နယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိနယ္ (၂)ပါးသည္ ရုပ္အတုျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ပ်က္သေဘာမွ်သည္ ရုပ္အစစ္ျဖစ္ပါတယ္ ရုပ္အစစ္ ကုိ သတိပညာျဖစ္မွ သိလုိ႔ရပါတယ္။

ရုပ္အစစ္ကုိမေတြ႔ေသးသမွ် ရုပ္အတုမ်ားကုိ အစစ္ထင္ကာ ပညတ္နယ္မွာ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။အဝိဇၨာဖုံးထားေသာၾကာင့္ ပညာမျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။

ထုိရုပ္အစစ္၏ အေၾကာင္းမွာ ပဋိသမၻိဒါမဂ္ ပါဠိေတာ္ မွာလာသည့္အတုိင္း

အဝိဇၨာ= အဟုတ္ထင္ျခင္း ၊

တဏွာ=လုိခ်င္ျခင္း။

ကံ=ျပဳလုပ္ျခင္း ၊

အဟာရ=ေထာက္ပံ့ျခင္း အားျဖင့္ (၄)ပါး ရွိပါတယ္။ ဤ အေၾကာင္းတရား တစ္ခုမရွိလွ်င္  ရုပ္တရားမွာ ကုိယ္ပုိင္စြမ္းအား အႏွစ္သာရမ်ားျဖင့္ လုံးဝ မရပ္တည္ႏုိင္ပါ။ မျဖစ္ႏုိင္ပါ။ မျဖစ္ႏုိင္ေသာသေဘာ မူလကကုိ ပါခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ေသာ အားမွ ပ်က္ေနတ့ဲ မူလပ်က္သေဘာ သုညသာျဖစ္ပါတယ္။ အနိစၥ၊ဒုကၡ၊ အနတၱ ဟုလည္းဆုိႏုိင္ပါတယ္။

ကုိယ္ပုိင္ ျဖစ္ႏုိင္ျခင္း စြမ္းအားမွ  ကုန္ေနျခင္းေၾကာင့္အနိစၥ၊

အေၾကာင္းဆုံတုိင္းျဖစ္-အေၾကာင္းကုန္တုိင္း ပ်က္ေသာေၾကာင့္ ဒုကၡ

ကုိယ္ပုိင္ အႏွစ္အသားမရွိေသာေၾကာင့္အနတၱ ျဖစ္ပါတယ္။

ပါဠိစကားမွာ နာမ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါဠိ-ျမန္မာ တြဲေခၚျခင္းသည္ နာမ္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာသက္သက္ျပန္လွ်င္ (သိျခင္း) ျဖစ္ပါတယ္။ နာမ္ ဟူေသာစကားလုံးကုိ ၾကားသိရလွ်င္ စိတ္ထဲမွာ အေကာင္ အထည္ တစ္ခုခု ထင္လာျခင္းသည္  အဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ ျဖစ္ပါတယ္။သိျခင္းသေဘာ အစဥ္ သႏၱန္တစ္ခုခု ထင္လာျခင္းသည္ ဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ ျဖစ္ပါတယ္။

အရွင္ဘုရားကုိ သင္ေပးထားေသာ သတိပ႒ာန္ အက်င့္မွာ သိတာႏွင့္ သိစရာ (၂)မ်ဳိးကုိေတြ႔ရမယ္။ သိတာ အစဥ္သည္ ဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ တြင္သိရေသာ နာမ္ျဖစ္ပါတယ္။ သိစရာ-အစဥ္သည္ ဝိဇၨမာန ပညတ္နယ္ တြင္သိရေသာ ရုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားအားထုတ္ရမွာ ကသိတာႏွင့္သိစရာၿမဲေအာင္ သတိပ႒ာန္နယ္ မွာ ႀကဳိးစားအးထုတ္ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သတိပ႒ာာန္နယ္ ၿမဲရင္ ၿမဲသေလာက္ ပညာ အဆင့္ဆင့္ ျမင့္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။

နာမ္တရား၏ အေၾကာင္းမွာ -ပဋိသမၻိဒါမဂ္ပါဠိေတာ္ မွာ လာသည့္အတုိင္း

အဝိဇၨာ= အဟုတ္ထင္ျခင္း

တဏွာ= လုိခ်င္ျခင္း

ကံ=ျပဳလုပ္ျခင္း

ဖႆ= အာရုံ၊ဒြါရ ေတြ႔ထိျခင္း။ ဤ (၄)ပါး ျဖစ္ပါတယ္။ဤ အေၾကာင္းမ်ား တစ္ခုခု မွရိွလွ်င္ နာမ္တရားမ်ားမျဖစ္ႏုိင္ပါ။ ျဖစ္လုိ႔မရပါဘူး။

ထုိသိတာ အစဥ္ ကုိ တစ္စကၠန္႔လွ်င္ ကုေဋ တစ္သိန္းစိတ္ၿပီး ထုိ အစိတ္ထဲမွ တစ္စိတ္သည္ (သိပ်က္-သေဘာ) နာမ္တရားအစစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ပညာျဖင့္သာနားလည္ သေဘာေပါက္ လုိ႔ရပါတယ္။စိတ္ထဲမွာ ပုံေဖာ္ေတြ႔ရေသာ တရားမဟုတ္ပါဘူး။

ထုိသိပ်က္သေဘာေလးသည္ အေၾကာင္း မပါပဲလုံးဝ ျဖစ္လုိ႔မရပါ။ တစ္ခုတည္း ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အား မူလ ကကုိ ကုန္ဆုံး ခ်ုဳပ္ ပ်က္ေနေသာ သေဘာပါေနျခင္းသည္ မူလပ်က္ သုည နယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ သိတာႏွင့္ သိစရာကုိ ၿမဲေအာင္ႀကိဳးစားၿပီး သေဘာနယ္။သုညနယ္ ပါေသာ သိစရာ၏ ဘာမွ မဟုတ္ေၾကာင္းကုိ နားလည္ သေဘာ ေပါက္ေနျခင္းကုိ ဝိပႆနာတရားအား ထုတ္တယ္ လုိ႔ေခၚပါတယ္ဘုရား။

သစၥာ (၄)ပါးဖြဲ႔ေသာအခါမွာ အမွန္တရားကုိ ဂရုစုိက္ေနေသာ သတိသည္ ဒုကၡသစၥာျဖစ္ပါတယ္။ ထုိသတိၿမဲေနျခင္း ေလာဘသည္ သမုဒယ သစၥာ ျဖစ္ပါတယ္။ထုိ ဒုကၡ၊ သမုဒယ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာသည္ နိေရာဓ သစၥာျဖစ္ပါတယ္။ထုိသစၥာ(၃)ပါးကုိ ပုိင္ႏုိင္စြာသိျမင္ျခင္းသည္  မဂၢသစၥာျဖစ္ပါတယ္။

ဤ သစၥာ (၄)ပါး ဖြဲ႔ ပံုကုိ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ အရွင္ဘုရားေျပာတဲ့  သတိၿမဲခ်င္ေနျခင္းကုိ သမုဒယသစၥာ ဖြဲ႔ထားပါတယ္။

သတိၿမဲခ်င္ေနတာဟာ သတိၿမဲေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။

သတိၿမဲေနတာ ဟာလည္း သတိၿမဲခ်င္တာ မဟုတ္ပါဘူး။

ၿမဲေနေသာသတိကုိ ၿမဲခ်င္ေနတာ က တားျမစ္ေနပါတယ္။ကန္႔ကြက္ေနပါတယ္။

ၿမဲခ်င္ေလ မၿမဲေလ ျဖစ္ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿမဲခ်င္ေနေသာစိတ္သည္ပင္ နာမ္တရားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ (ဘာမွ မဟုတ္ျခင္းသေဘာ)ထဲဝင္သြားပါတယ္။

ၿမဲခ်င္ေနေသာစိတ္ကုိ (ဘာမွမဟုတ္ဘူး) ဟုရႈႏုိင္၊သိႏုိင္လွ်င္ သတိၿမဲသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘာစိတ္ဘဲေပၚေပၚ အရႈခံေပၚ လာျခင္းျဖစ္ ေသာၾကာင့္ သတိရတုိင္းသာရႈပြားပါဘုရား။အဆင္ေျပ သြားပါလိမ့္မယ္ဘုရား။