ဖႆ ကုိ နယ္(၄)ပါး ၊နည္း (၄)ပါးျဖင့္ ပုိင္းျခားျခင္း
ဖႆ ဟူေသာစကားကုိ ၾကားသိရေသာ အခါ ( မသိျခင္း) အထင္၊ (ဆုိးျခင္း) အထင္၊ (ေကာင္းျခင္း ) အထင္ အထင္အားျဖင့္ (၃)မ်ဳိးကြဲျပားႏုိင္ပါတယ္။ ဤ အထင္ နယ္ကုိ( အဝိဇၨမာနပညတ္နယ္) ဟုေခၚပါတယ္။ ဤ အထင္နယ္ ကုိ အဟုတ္ထင္လွ်င္ အဝိဇၨာ ျဖစ္ၿပီး (ဘာမွ မဟုတ္ဘူး ထင္ရုံသာျဖစ္တယ္)ဟုသိလွ်င္ ဝိဇၨာဉာဏ္ျဖစ္ပါတယ္။ အဟုတ္ထင္တာကုိ ထြင္းေဖာက္ ႏုိင္ေသာၾကာင့္ (ဝိဇၨာဉာဏ္) ဟုေခၚပါတယ္။
အာရုံ+ဒြါရ ေတြ႔ဆုံၾကလွ်င္ ထိေတြ႔မႈ အစဥ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေတြ႔ထိမႈ ဖႆ သည္ ေစတသိတ္ျဖစ္ ေသာ ေၾကာင့္ စိတ္မွာ မွီ ျဖစ္ရပါတယ္။ စိတ္အစဥ္မွာ ဖႆ အစဥ္ ရွိပါတယ္။ ထုိဖႆ ထိေတြ႔ မႈ အစဥ္ကုိ ဝိဇၨမာန ပညတ္ ဟုေခၚပါတယ္။
ထုိဖႆ အစဥ္ကုိ (ဒါပဲရွိတယ္၊က်န္တာ မရွိ) ဟု အဟုတ္ထင္ျခင္းသည္ အဝိဇၨာ ျဖစ္ပါတယ္။ ( အစဥ္ဟူသည္ အထင္မွ်သာ ျဖစ္တယ္၊ အမွန္မရွိ၊ ဘာမွ မဟုတ္ဘူး) ဟုသိျခင္းသည္ ဝိဇၨာဉာဏ္ျဖစ္ ပါတယ္။
ဖႆထိေတြ႔ျခင္း အစဥ္ ကုိ တစ္စကၠန္႔မွာ ကုေဋ တစ္သိန္းစိတ္ၿပီး ထုိ အစိတ္ထဲမွာ တစ္ခုေသာ ေတြ႔ထိမႈ ျဖစ္ပ်က္ သေဘာေလးသည္ ဖႆ ၏ ဘဝ အစစ္ျဖစ္ပါတယ္။
အစဥ္ အထင္ေတြကေတာ့ ဘဝအတုေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ဘဝ အစစ္ ျဖစ္ပ်က္သေဘာသည္ သေဘာနယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
( ဒီျဖစ္ပ်က္ေလာက္ေတာ့ စြမ္းရည္ရွိတယ္) ဟု အဟုတ္ထင္ျခင္းသည္ အဝိဇၨာျဖစ္ပါတယ္။
(သဠာယတန- အေၾကာင္းပါမွ ျဖစ္လုိ႔ရပါတယ္။ဖႆ မွာ ျဖစ္ပ်က္ႏုိင္ေသာ စြမ္းအားမရွိပါ ဘူး) ဟုသိျမင္ျခင္းသည္ ဝိဇၨာဉာဏ္ျဖစ္ပါတယ္ ဘုရား။ ဤသုိ႔သိလွ်င္ (သုညနယ္) ေရာက္ပါ တယ္ဘုရား။
နည္း(၄)ပါး ျဖင့္ေဝဖန္လွ်င္ ဖႆ ဟူေသာ တရားတစ္ခု ကုိ သုညနယ္ အထိ ပုိင္းျခားသိၿပီး လွ်င္ ( အဗ်ာပါရ အနတၱနည္း) မည္ပါတယ္။ဤ နည္းက စြမ္းရည္ရွိတယ္ဟူေသာအထင္ သကၠာယဒိ႒ိ ၊ အတၱဒိ႒ိ ကုိပယ္ပါတယ္ ။
သဠာယတန ႏွင့္ ဖႆ တုိ႔ သည္ (သေဘာအားျဖင့္ တြဲမရေသာ္လည္း ၊ အထင္အားျဖင့္ ခြဲမရေအာင္ ဆက္စပ္ ၾကပါတယ္။)ဟုသိျခင္းသည္ ဧကတၳနည္း မည္ပါတယ္။ ဤနည္းကျပတ္တယ္အထင္ ဥေစၦဒ ဒိ႒ိ ကုိပယ္ပါတယ္။
သဠာယတန ႏွင့္ဖႆတုိ႔သည္ အထင္အားျဖင့္ ခြဲမရေအာင္ တြဲ၍ ျဖစ္ၾကေသာ္လည္း ( အေကာင္းအနိမ့္ အျမင့္၊ အဆုိး အနိမ့္ အျမင့္မ်ား၊ ကြဲျပား ပါတယ္။)ဟုသိျခင္းသည္ နာနတၳ နည္းမည္ပါတယ္။ ဤ နည္းက ( တြဲလွ်င္လည္းပုံတူတြဲရမည္) ဟုထင္ေသာ သႆတဒိ႒ိ ကုိပယ္ပါတယ္။
သဠာယတန ႏွင့္ဖႆ အေၾကာင္းအက်ဳိး တုိ႔သည္ ေကာင္းေအာင္လည္းျပဳျပင္ရ၏။ ဆုိးေအာင္လည္းျပဳျပင္ရ၏ ။ ဟုသိျမင္ျခင္းသည္ ဧဝံဓမၼတာနည္း ဟုေခၚပါတယ္။ ဤနည္းျဖင့္ ျပဳျပင္လုိ႔မရဘူး ။ ဟုထင္ေသာ အေဟတုက ဒိ႒ိ ၊အကိရိယဒိ႒ိ ကုိ ကုိ ပယ္ပါတယ္ဘုရား။
ဒီေလာက္ေျပာလွ်င္ နည္း(၄)ပါးကုိနား လည္ေလာက္ပါၿပီဘုရား။ ေနာက္ထပ္ နည္း(၄)ပါး ကုိ မေျပာေတာ့ ပါဘူးဘုရား။