နာမ္-ရုပ္ ကုိနယ္ (၄)ပါး ၊နည္း (၄)ပါးျဖင့္ပုိင္းျခားျခင္း
ဓမၼဓရ=== တပည့္ေတာ္ စာအုပ္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ာမ်ား ဖတ္ခဲ့ပါၿပီဘုရား။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကုိ နယ္(၄)ပါး ၊နည္း (၄)ပါး ႏွင့္ရွင္းျပတာ မေတြ႔ခဲ့ဘူးပါဘူး ။ အရွင္ဘုရား ရွင္းျပတာကုိ နာၾကားရင္း တပည့္ေတာ္ ေတြးမ္တာေလးကေတာ့ ( ငါတတ္ခဲ့သမွ် ၊ သိခဲ့သမွ် ၊မွတ္ခဲ့သမွ် က်က္ခဲ့သမွ် ၊ ဘြဲ႔ေတြဟာ (မသိ ၊ေကာင္း ၊ဆုိး ) ဟူေသာ အဝိဇၨမာန ပညတ္နယ္ ေအာက္ ဆုံး အဆင့္မွာပဲရွိပါေသးတယ္ ။) ဟုေတြးမိပါတယ္ဘုရား။ အစတုန္းက (တရားနာရတာ ပ်င္းစရာေကာင္းတယ္) ဟုထင္ခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ တရားနာရတာ နာၿပီးရင္း နာခ်င္ရင္း (ဝတယ္) ကုိ မရွိပါဘူးဘုရား။ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ကို ဆက္ၿပီး ေဟာၾကားေတာ္မူပါဘုရား။
ဦးဝိဇယ=== တရားကုိ စိတ္ဝင္စား တဲ့ အရွင္ဘုရား လုိပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးကုိ တရားရွင္းျပရတာ ေျပာၿပီးရင္း ေျပာခ်င္ ရင္း ဝတယ္ မရွိပါဘူး ဘုရား။ တပည့္ေတာ္ ဆက္ရွင္းျပပါ့မယ္။
ဝိဉာဏ္ ၿပီးေတာ့ နာမ္-ရုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
နာမ္-ရုပ္ ဟူေသာ စကား ကုိၾကားရေသာ အခါ မသိျခင္း အထင္ ၊ ဆုိးျခင္း အထင္ ၊ေကာင္းျခင္း အထင္မ်ား စိတ္မွာ ေပၚလာပါတယ္။ စိတ္မွာေပၚလာေသာ အထင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ကုိ အဝိဇၨမာန ပညတ္နယ္ လုိ႔ ဟုေခၚပါတယ္။
ထုိ အဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ မွာပင္ ( ကုိယ္ထင္ရာ ကုိယ္ဟုတ္၊ သူမ်ားထင္တာမဟုတ္ ) ဟုေဘာင္ခတ္ၿပီး စိတ္ၾကပ္ေနျခင္း ကုိ အဝိဇၨာ = အဟုတ္ထင္ျခင္း ဟုေခၚပါတယ္။အဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ကုိ ( အထင္မွ်သာ ၊ ဘာမွ မဟုတ္ဘူး) ဟုသိျမင္ေသာ ဝိဇၨာဉာဏ္ မျဖစ္ႏုိင္ေသးသမွ် ေအာက္ဆုံး အဆင့္ အဝိဇၨမာန ပညတ္ နယ္ မွာပင္ ( အေကာင္းထင္လုိက္ ၊ အဆုိးထင္လုိက္ ၊ အမွန္မသိလုိက္) မ်ား လွည့္ပတ္ ျဖစ္ကာ ၊ ဒုကၡမ်ဳိးစုံ ႀကဳံၾကရမယ္ ။ ဘာေၾကာင့္ ဆင္းရဲတာလဲဆုိရင္ ( အဟုတ္ထင္ျခင္း ၊ အဝိဇၨာ ေၾကာင့္ ဆင္းရဲ မ်ဳိးစုံ ျဖစ္ပါတယ္။) ဟုေျဖလွ်င္ မမွားႏုိင္ပါ။
ရုပ္တရား – ဟု နာမည္ တပ္ခံရေသာ အရာမွာ ခႏၶာကုိယ္ ၏ မၿငိမ္မသက္ ေဖာက္ျပန္ ခ်က္ အစဥ္ ပင္ျဖစ္ပါတယ္ ။ နာမ္တရား – ဟု နာမည္ တပ္ခံရေသာ အရာ မွာ ခႏၶာကုိယ္ ၏ မၿငိမ္ မသက္ ေဖာက္ျပန္ခ်က္ အစဥ္ ကုိ နားလည္ေအာင္ နာမ္- ဟု နာမည္ တပ္ေခၚၾကပါတယ္။ တရားကုိယ္ မေတြ႔ ၊ မသိပဲ ထင္သလုိ ပုံေဖာ္ၿပီး ကုိယ္လုိသလုိ ဆြဲေျပာေနျခင္းသည္ အဝိဇၨာ ပင္ျဖစ္ေနပါတယ္။
ထုိေဖာက္ျပန္မႈ အစဥ္ ၊ သိမႈ အစဥ္ ကုိ (ဒါပဲရွိတယ္၊ က်န္တာေတြမရွိ) ဟုေဘာင္ခတ္ထားၿပီး လွ်င္လည္း ၊ အဝိဇၨာ ပင္ျဖစ္ပါတယ္။ အစဥ္သႏၱန္သည္ ဝိဇၨမာနပညတ္ နယ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဝိဇၨမာန ပညတ္နယ္က ဝိဇၨာသမားက မိမိသည္ပင္ အဝိဇၨမာန ပညတ္နယ္ က တက္ခဲ့ရသည္ ကုိ သတိမရပဲ ဘဝေမ့ၿပီး အဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ က အဝိဇၨာသမားႏွင့္ စိတ္ထဲမွာ ရန္ျဖစ္တတ္ျပန္ပါတယ္။
အဆင့္ဘယ္ေလာက္ တက္တက္ အဝိဇၨာရွိေသးသေရြ႔ အဆင္ေျပႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေဖာက္ျပန္ျခင္း အစဥ္ တစ္စကၠန္႔ကုိ ကုေဋ ငါးေထာင္စိတ္ရမည္။ ထုိ ကုေဋ ငါးေထာင္ထဲမွ တစ္စိတ္သည္ ရုပ္သက္ အစစ္ျဖစ္ပါတယ္။
သိမႈ အစဥ္၏ တစ္စကၠန႔္ကုိ ကုေဋ တစ္သိန္းစိတ္ရမည္။ ထုိ အစိတ္ ကုေဋတစ္သိန္း ထဲမွာ တစ္ခုေသာ သိပ်က္ သေဘာေလးသည္ နာမ္တရား၏ အသက္ အစစ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဤ ရုပ္နာမ္ ႏွစ္ပါး တုိ႔၏ ေလာက ထဲမွာ ရပ္တည္ႏုိင္ျခင္း ၊ အသက္ အစစ္ တစ္ခဏေလးကုိ အသိဉာဏ္ႏွင့္ သိလုိက္ျခင္းသည္ ဝိဇၨာဉာဏ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ထုိဝိဇၨာ ဉာဏ္ေပၚလာေသာ အခါ အစဥ္ သႏၱန္ကုိ အဟုတ္ထင္ေသာ အဝိဇၨာ ကင္းေပ်ာက္ သြား ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ (တစ္ခဏေလးသည္ တစ္ခဏေလး ေနႏုိင္ ေသာ စြမ္းရည္ သတၱိ ေလးေတာ့ရွိေသးတယ္) ဟု အဝိဇၨာျဖစ္ျပန္ပါတယ္။ သေဘာနယ္ မွာ ဖုံးေသာ အဝိဇၨာျဖစ္ ပါ တယ္။
(ဝိဉာဏ္ မပါဘဲ နာမ္ရုပ္ မျဖစ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ကာလ သုံးပါးလုံးမွာ ကုိယ္ ပုိင္ အႏွစ္သာ ရလုံးဝ မပါျခင္းေၾကာင့္ မူလပ်က္ သေဘာသာသာ ရွိေသာ နာမ္ရုပ္) ဟုနားလည္ လွ်င္ သုည နယ္ ကုိ ေရာက္သြားပါတယ္ ။
သုည နယ္ အထိ ဉာဏ္ေရာက္သြား လွ်င္ အဝိဇၨာ လည္း အဟုတ္ထင္လုိ႔ မရေတာ့ပါဘူး။ (ဘာမွ မဟုတ္ဘူး) ဟုသိေသာ ဝိဇၨာဉာဏ္သာ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။ ယခုရွင္းျပခဲ့တာ ဟာ နာမ္ရုပ္ ကုိ နယ္ (၄)ပါး ျဖင့္ ပုိင္းျခားျခင္း ပါပဲဘုရား။
နည္း (၄)ပါး ျဖင့္ပုိင္းျခားပုံကေတာ့ နာမ္ရုပ္(၂)ပါး ကုိ သေဘာနယ္ ႏွင့္ သုည နယ္ အထိ ပုိင္းျခားသိျမင္ျခင္း သည္ ( အဗ်ာပါရ အနတၱ နည္း) ျဖစ္ပါတယ္။ ဤနည္းျဖင့္ သေဘာသကၠာယ မွာ ( အတၱ-ရိွတယ္)ဟုထင္ေသာ သကၠာယဒိ႒ိ ႏွင့္ အတၱဒိ႒ိ ကုိပယ္ ပါတယ္။
ဝိဉာဏ္ႏွင့္ နာမ္ရုပ္တရား တုိ႔ သည္ ဆက္စပ္ၿပီး ျဖစ္တယ္ ။ ဟုသိျမင္ျခင္းသည္ (ဧကတၳနည္း) ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိ ဧကတၳနည္း က ( အဆက္အစပ္ျပတ္တယ္) ဟုထင္ေသာ ဥေစၦဒဒိ႒ိ ကုိပယ္ပါတယ္။
ဝိဉာဏ္ ႏွင့္ နာမ္ရုပ္ တရားတုိ႔သည္ (အနိမ့္အျမင့္ကြဲျပားၿပီး ျဖစ္ၾကတယ္) ဟုသိျမင္ျခင္းသည္ (နာနတၳနည္း )ျဖစ္ပါတယ္။ ဤ နာနတၳနည္း က ( ဆက္စပ္ျဖစ္ရင္ ပုံစံတူျဖစ္ရမယ္ ) ဟုစြဲထင္ေသာ သႆတဒိ႒ိ ကုိပယ္ပါတယ္။
ဝိဉာဏ္ ႏွင့္နာမ္ရုပ္ တရားတုိ႔သည္ ( အေကာင္းမ်ား လွ်င္အေကာင္းဘက္၊ အဆုိးမ်ားလွ်င္ အဆုိးဘက္-ျဖစ္တတ္ေသာေၾကာင့္ ျပဳျပင္လုိ႔ရတယ္) ဟုသိျမင္ျခင္း သည္ (ဧဝံဓမၼတာနည္း)ျဖစ္ပါတယ္။ ဤ ဧဝံဓမၼတာ နည္းက
( အေၾကာင္းမရွိ၊ အက်ဳိးမရွိ။ ျပဳၿပီးေနာင္မရွိ ) ဟုထင္ေသာ အေဟတုကဒိ႒ိ၊ အကိရိယဒိ႒ိ ကုိ ပယ္ပါတယ္ဘုရား။ ယခုရွင္းျပျခင္းသည္ နည္း ေလးပါးကုိ ရွင္းျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ဘုရား။