ဝိဉာဏ္-တရား ကုိလည္း နယ္ေလးပါး နည္းေလးပါး ျဖင့္ပုိင္းျခားျခင္း

ဝိဉာဏ္တရား ကုိလည္း နယ္ေလးပါး နည္းေလးပါး ႏွင့္ ရွင္းျပပါအုံးမယ္ ဘုရား။ ဝိဉာဏ္ ဟူ ေသာ စကားကုိ ၾကားသိရေသာအခါ  မသိျခင္း အထင္၊ ေကာင္းျခင္း အထင္၊ဆုိးျခင္း အထင္ အားျဖင့္ အထင္ (၃)မ်ဳိးတြင္ တစ္ခုခု စိတ္မွာထင္လာပါတယ္။

စိတ္မွာထင္လာေသာ အထင္ အထည္ သိစရာကုိ (အဝိဇၨမာန ပညတ္နယ္) ဟုေခၚပါတယ္။ စိတ္မွာထင္လာသည့္အတုိင္း  (ငါထင္တာအမွန္၊ အျခား အထင္အမွား) ဟု အဟုတ္ထင္ျခင္း၊ အဝိဇၨာ ဟုေခၚပါတယ္။

စိတ္မွာ ထင္လာေသာ (အထင္အထည္ေတြဟာ တကယ္မရွိ၊ ေျပာဆုိ ဆက္သြယ္ လုိ႔ရရုံသာ တပ္ထားေသာ နာမည္မွ်သာျဖစ္ပါတယ္။ ဟုသိျမင္ျခင္း ကုိ ဝိဇၨာဉာဏ္ လုိ႔ေခၚပါတယ္။

ဝိဇၨာ ဉာဏ္ဟူေသာ စကား၏ ခႏၶာ တြင္ ေတြ႔လုိ႔ရေသာ တရားကုိယ္မွာ သိမႈ အစဥ္သည္ ( ဝိဇၨမာန ပညတ္နယ္ )ျဖစ္ပါတယ္။ ( မသိ၊ ဆုိး၊ေကာင္း) ဟူသည္မွာ သတ္မွတ္ခ်က္ အထင္မွ် သာ ျဖစ္ပါတယ္ ။

အမွန္ရွိေသာ တရားမဟုတ္ပါ။ သိမႈ အစဥ္ ဝိဉာဏ္တရားကုိ (ဒါပဲရွိတယ္၊ တျခားဟာေတြ မရွိ)ဟု ေဘာင္ခတ္ၿပီး အဟုတ္ထင္လွ်င္ *အဝိဇၨာ* ျဖစ္တယ္ေခၚပါတယ္။

သိမႈ အစဥ္ ဝိဉာဏ္တရားသည္ (၁)နာရီ၊ (၁)မိနစ္ တျပဳိင္နက္ ရ လာသည္ မဟုတ္။တစ္စကၠန္႔ကုိ ကုေဋ တစ္သိန္းစိတ္ ၿပီး ထုိ အစိတ္ထဲ မွ တစ္ခုစီ  တစ္ခုစီေသာ ျဖစ္ပ်က္သေဘာေလးသာ တၿပဳိင္နက္ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ထုိ ျဖစ္ပ်က္သေဘာေလးေတြ ကုေဋ တစ္သိန္းေပါင္းမိမွ တစ္စကၠန္႔ျဖစ္ပါတယ္။စကၠန္႔ (၆၀) မွ တစ္မိနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။မိနစ္ (၆၀) မွ တစ္နာရီ ျဖစ္ပါတယ္။

သိမႈ ဝိဉာဏ္တရား၏ ကုေဋ တစ္သိန္းေသာ အစိ္တ္ ထဲမွ တစ္ခုေသာ ျဖစ္ပ်က္သေဘာေလး သည္ ( သေဘာနယ္) ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိသေဘာနယ္တြင္သိရေသာ ျဖစ္ပ်က္သေဘာေလး တစ္ခုသည္ ဝိဉာဏ္၏ ဘဝ အစစ္ျဖစ္ပါတယ္။

ဝိဉာဏ္၏ ဘဝ အစစ္ ကုိ သိ ရေသာ အခါ ဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ တြင္သိရေသာ အစဥ္သႏၱန္ မ်ား အမွန္မရွိပဲ ၊စိတ္ထဲမွာ ထင္ရုံမွ်သာ ျဖစ္ၿပီး ဝိဉာဏ္၏ ဘဝ အတုသာျဖစ္ေၾကာင္းကုိ  ျမင္သိျခင္းသည္ * ဝိဉာဏ္*ျဖစ္ပါတယ္။

ထုိဝိဇၨာ ဉာ ဏ္ ထက္ အဆင့္ျမင့္ေသာ အဝိဇၨာ တရားရွိပါေသးတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ သေဘာ ေလး တစ္ခု သာရွိေသာ  ဝိဉာဏ္တရားကုိ ( ဒီ ျဖစ္ပ်က္ေလာက္ ေလာက္ေတာ့ သူစြမ္းေသးတယ္ )ဟု အဟုတ္ထင္ေသာ အဝိဇၨာတရားသည္ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။

ထုိျဖစ္ပ်က္ေလး တစ္ခုသည္ သခၤါရ မပါပဲ လုံးဝ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အားမွ မူလက ပ်က္ေနေသာ ေၾကာင့္ (သုည)သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဤ မူလပ်က္ သေဘာ သုည နယ္ ကုိ သိလုိက္မွ အဝိဇၨာ ျဖစ္ခြင့္မရပဲ ဝိဇၨာ ဉာဏ္သာ ျဖစ္ပါတယ္ဘုရား။

နည္းေလးပါးႏွင့္ပုိင္းျခားလုိလွ်င္ ၊ ဝိဉာဏ္တရားတစ္ခုကုိ ( ျဖစ္ပ်က္သေဘာ ႏွင့္ မူလပ်က္သေဘာ ) ဟု ပုိင္းျခားသိျမင္ျခင္းသည္  အဗ်ာပါရ အနတၱ နည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဤ နည္းျဖင့္ (ဝိဉာဏ္ကုိ အႏွစ္သာရ ရွိတယ္။) ဟုထင္ေသာ သကၠာယဒိ႒ိ အတၱဒိ႒ိကုိ ပယ္ႏုိင္ပါတယ္။

သခၤါရႏွင့္ဝိဉာဏ္တုိ႔သည္ ဆက္စပ္ၿပီးျဖစ္ၾကတယ္ဟုသိျမင္ျခင္းသည္ ဧကတၳနည္း လုိ႔ ေခၚပါ တယ္။ ဤနည္းျဖင့္ (တရားတစ္ခုသည္ သေဘာ ႏွစ္ခုရွိတယ္၊ လုံးဝ မဆက္စပ္ဘူး)။ဟုထင္ေသာ ဥေစၦဒဒိ႒ိ ကုိ ပယ္ႏုိင္ပါတယ္။

သခၤါရႏွင့္ ဝိဉာဏ္တရား တုိ႔သည္ ( သခၤါရ အနိမ္၊့အျမင့္၊ဝိဉာဏ္ အနိမ္၊့အျမင့္ ရွိၾကတယ္ ) ဟုသိျမင္ျခင္းသည္ နာနတၳနည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဤနည္းျဖင့္ (ဆက္စပ္လွ်င္ ပုံစံတစ္မ်ဳိးတည္း ျဖစ္ရမည္။) ဟုထင္ေသာ သႆတဒိ႒ိ ကုိပယ္ႏိုင္ပါသည္။

သခၤါရေကာင္းသေလာက္၊ ဝိဉာဏ္ေကာင္းမည္ ။ သခၤါရဆုိးသေလာက္ ဝိဉာဏ္ဆုိးမည္ အေၾကာင္းအက်ဳိးတရား ေတြဟာ မ်ားရာသုိ႔ ေဆာင္တတ္တယ္ ဟုသိျမင္ျခင္းသည္ ဧဝံ ဓမၼတာ နည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဤနည္းျဖင့္ ( အနိမ့္အ ျမင့္ရွိလွ်င္ ေျပာင္းလဲမႈ မရွိေတာ့ဘူး။ လုပ္တုိင္း မျဖစ္ဘူး) ဟုထင္ ေသာ အေဟတုကဒိ႒ိ၊ အကိရိယဒိ႒ိကုိပယ္ႏုိင္ပါတယ္။

ဝိဉာဏ္အေၾကာင္း ဒီေလာက္ဆုိနား လည္ေလာက္ပါၿပီ။