အဝိဇၨာ – ကုိနယ္ေလးပါး၊ နည္းေလးပါးျဖင္ ့ပုိင္းျခားျခင္း

ဓမၼဓရ=== အရွင္ဘုရား ညႊန္ၾကားတဲ့အတုိင္း မ်ားမ်ားရြတ္ၿပီး ႀကဳိးစားၾကည့္ ပါတယ္ဘုရား။အလြန္သိမ္ေမြ႔တဲ့ အစြဲေလးေတြကုိ ေတြ႔လာရပါတယ္။ တပည့္ေတာ္ သိရုံေလးသိၿပီး ေအးေအးေလးေနတုံးက အစြဲရွိမယ္ေတာင္ မထင္ခဲ့ပါဘူး။ (အစြဲေတြမရွိဘူး) ဟုလည္းထင္ခဲ့ပါတယ္။ (ပ်က္ေနတယ္) ဟုႀကဳိးစားၿပီး ရြတ္သိတဲ့အခါမွ အစြဲအထင္ေတြ အေတာ္မ်ားေနေၾကာင္း ကုိ သိရပါတယ္။ ရြတ္အားေကာင္းေလ အစြဲေတြကုိ ေက်ာ္လြန္သြားေလ၊ ၿငိမ္းေအးမႈ ရေလ ျဖစ္ပါတယ္ဘုရား။

ျငိမ္းေအးမႈရမွ အရွင္ဘုရားရွင္းျပတဲ့ သေဘာ (၂)ခုကလည္း ပုိၿပီ သေဘာေပါက္လာ ပါတယ္။ ေျပာျပတုန္းက သေဘာေပါက္တာနဲ႔ အခုရြတ္လုိ႔သေဘာေပါက္တာ မတူပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္မတူသလဲဆုိေတာ့ ေျပာျပတုန္းက သေဘာေပါက္တာက မွန္းၿပီး ေတြးၿပီး သေဘာေပါက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရြတ္လုိ႔သေဘာေပါက္တာကေတာ့ ကုိယ္တုိင္ေရာက္ၿပီး ခံစားရသလုိ သေဘာေပါက္ပါတယ္။

(ငါ့ဘဝ၊ သူ႔ဘဝ ) ဆုိတာ တစ္စကၠန္႔ ကုိ ကုေဋ တစ္သိန္းစိတ္လုိက္ၿပီး ထုိအစိတ္ထဲမွ ျဖစ္ပ်က္ သေဘာေလး တစ္ခုကုိ ဘဝ-ဟုေခၚတယ္ ဆုိတာ ထင္ရွားစြာနားလည္ လာပါတယ္။ထုိျဖစ္ပ်က္သေဘာ ေလး တစ္ခုသည္ပင္ ကုိယ္ပုိင္စြမ္းအားအႏွစ္သာရမရွိေသာ ၊ အေၾကာင္းပါမွ ျဖစ္ႏုိင္ေသာ (မူလပ်က္ သေဘာ )ဟုသိရတာကလည္း ပုိၿပီး နက္နဲလာပါတယ္။ ပ်က္ေနတယ္ ဟုရြတ္ရင္း ပ်က္ေနတဲ့ေလာက သေဘာ ကုိသိရတာဟာ နက္နဲေသာသိစရာကုိ သိေနရေသာေၾကာင့္ ဘဝဟာ ပုိၿပီ အဓိပၸါယ္ ရွိေသာ ဘဝ အျဖစ္ ခံစားနားလည္ လုိ႔ရလာပါတယ္ဘုရား။ဘဝ၏ အဓိပၸါယ္ကုိ က်ယ္ က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔သိေလ ၊ၿငိမ္းေအးတဲ့သေဘာကုိ ခံစားလုိ႔ရေလ ျဖစ္လာပါတယ္ဘုရား။

ဦးဝိဇယ=== အရွင္ဘုရား ေျပာျပတဲ့ သေဘာေတြ အားလုံးမွန္ပါတယ္ ဘုရား။ ဒီ အတုိင္းေလွ်ာက္ရင္ လမ္းမွားစရာမရွိေတာ့ ပါဘူး။ အဟုတ္ထင္ၿပီးေက်နပ္တဲ့စိတ္ မေပၚေအာင္သာ ႀကဳိးစားပါဘုရား။ ဉာဏ္အျမင္ ပုိ ရွင္းေအာင္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ကုိ နယ္ (၄)ပါး၊ နည္း (၄)ပါးႏွင့္ရွင္းျပပါ့မယ္။ ဂရုစို္က္ နားေထာင္ ၾကည့္ပါ။

အဝိဇၨာ ပစၥယာ သခၤါရာ= အဝိဇၨာ ေၾကာင့္ သခၤါရ တုိ႔ျဖစ္ၾက၏ –ဟုလာ ပါတယ္။( အဝိဇၨာ) ဟူေသာ စကားကုိ ၾကားရေသာအခါ (ဘာမွန္းမသိဘူး )ဟူေသာ အထင္၊ (ေကာင္းတယ္) ဟူေသာ အထင္၊ (ဆုိးတယ္) ဟူေသာ အထင္၊ ဤ အထင္ (၃)မ်ဳိး စိတ္ထဲမွာ အထည္ သ႑န္ အျဖစ္ ပုံေပၚပါတယ္။

အဝိဇၨာ -ဟူေသာ စကားလုံးကုိ မွီ ၿပီး စိတ္မွာေပၚလာၿပီး အထင္ အထည္ ပုံကုိ (အဝိဇၨမာန ပညတ္) နယ္ လုိ႔ေခၚပါတယ္။

ထုိ အဝိဇၨမာန ပညတ္နယ္ မွာ ေတြ႔ရေသာ အထင္ အထည္ ပုံကုိ အဟုတ္ထင္ ျခင္းသည္  (အဝိဇၨာ)ဟု အမည္ တပ္ပါတယ္။ အဝိဇၨာမာနပညတ္နယ္ ကုိ ထင္ရုံမွ် ျဖစ္၍ အမွန္မရွိေသာေၾကာင့္ (ဘာမွ မဟုတ္ဘူး) ဟု သိျခင္း သည္ ဝိဇၨာဉာဏ္ ဟု အမည္တပ္ၿပီး ေျပာပါတယ္။

အဝိဇၨာ သည္ စိတ္ႏွင့္မွီ ၿပီး ျဖစ္ရပ်က္ရေသာ ေစတသိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္အစဥ္မွာ အဟုတ္ထင္ျခင္း အစဥ္ကုိ ေတြ႔လုိ႔သိလုိ႔ရပါတယ္။ ထုိ အဟုတ္ထင္ျခင္း အစဥ္ကုိ (ဝိဇၨမာနပညတ္နယ္)ဟုေခၚပါတယ္။ဝိဇၨမာန ပညတ္နယ္ ကုိ မေရာက္ေသးသမွ် အဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ မွာပင္ က်င္လည္ေနရပါလိမ့္မယ္။ ဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ ကိုေရာက္ေသာ အခါမွ အဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ ကုိ အဟုတ္ထင္ၿပီး လုပ္ခဲ့တာေတြ ေျပာခဲ့တာေတြဟာ အမွားမ်ဳိးစုံနဲ႔ ရယ္စရာမ်ဳိးစုံမ်ားသာျဖစ္ပါတယ္။

စိတ္အထင္မွ် ျဖစ္ေသာ ဝိဇၨမာနပညတ္နယ္ ကုိ သေဘာဟုနာမည္တပ္ခါ (အဟုတ္ထင္ျခင္း) အဝိဇၨာ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။  အစဥ္သည္ အထင္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ သေဘာမွာ လုံးဝမထင္ရပါ။

ထို္ အဟုတ္ထင္ျခင္း အစဥ္ကုိ တစ္စကၠန္႔တြင္ ကုေဋ တစ္သိန္းစိတ္ၿပီး  ထုိ အစိတ္ထဲမွ တစ္ခုသာ ျဖစ္ပ်က္သေဘာသည္ အဝိဇၨာ = အဟုတ္ထင္ျခင္း၏  အသက္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိအဝိဇၨာ ၏ အသက္ ျဖစ္ပ်က္သေဘာေလးသည္ စိတ္ထဲမွာပုံေဖာ္ၿပီး အထင္ေတြ အားလုံးဟာ ပညတ္မ်ားသာျဖစ္ပါတယ္။  ပရမတ္မွာသေဘာမွ်သာ ျဖစ္၍ ပုံမေပၚပါဘူး။ ထုိျဖစ္ပ်က္သေဘာေလးကုိ (ဒီျဖစ္ပ်က္ သေဘာ ေလးေလာက္ေတာ့ ကုိယ္ပုိင္စြမ္းရည္ရွိတယ္) ဟု အဟုတ္ထင္ျခင္း အဝိဇၨာ ျဖစ္တတ္ျပန္ပါတယ္။

တစ္စကၠန္႔ျဖစ္စဥ္ကုိ ကုေဋ တစ္သိန္းစိတ္ၿပီး ထုိ အစိတ္ထဲမွ တစ္စိတ္ ေသာ (ျဖစ္ပ်က္သေဘာ) အဝိဇၨာေလးသည္ အသဝ အေၾကာင္း မပါပဲ ကုိယ္ပုိင္စြမ္းအားျဖင့္လုံးဝ ျဖစ္လုိ႔မရေသာေၾကာင့္ မူလပ်က္သေဘာ သာျဖစ္ပါတယ္။

မူလပ်က္ သေဘာထိ ဉာဏ္ငုံမိလွ်င္ နယ္(၄)ပါး ကုိ ပို္င္းျခားနားလည္ပါၿပီ။ မူလပ်က္သေဘာကုိပဲသုညနယ္ ဟုလည္းေခၚပါတယ္။ နာမည္ သည္ အဓိက မဟုတ္ပါဘူး။ ဉာဏ္ေရာက္ၿပီး အထင္ေပ်ာက္ဘုိ႔သာ လုိရင္းျဖစ္ပါတယ္။

အဝိဇၨာ တရားတစ္ခုကုိ (ျဖစ္ပ်က္သေဘာ ႏွင့္ မူလပ်က္သေဘာ )ဟုသိျခင္းသည္ (အဗ်ာပါရ အနတၱ နည္း)ျဖစ္ပါတယ္။ ဤ နည္းျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္သေဘာထဲမွာ (ကုိယ္ပုိင္စြမ္းအားရွိတယ္) ဟုထင္ေသာ သကၠာယဒိ႒ိ၊ အတၱ ဒိ႒ိ ကုိပယ္ ပါတယ္။ ျဖစ္ပ်က္သေဘာမွ် ကု္ ထင္ရွားေသာေၾကာင့္ သကၠာယ ဟုေခၚပါတယ္။

(အာသဝႏွင့္ အဝိဇၨာ တုိ႔သည္ ဆက္စပ္ၿပီး ျဖစ္ၾကတယ္) ဟုသိျခင္းသည္ (ဧကတၳနည္း) ျဖစ္ပါတယ္။ ဤ ဧကတၳနည္း က အေၾကာင္းအက်ဳိး ေတြဟာ (ျပတ္တယ္) ဟူေသာ ဥေစၧဒ ဒိ႒ိကုိ ပယ္ပါတယ္။

(အာသဝ အနိမ့္အျမင့္၊ အဝိဇၨာ အနိမ့္အျမင့္ ရွိတယ္)ဟုသိျခင္းသည္ (နာနတၳနည္း) ျဖစ္ပါတယ္။ ဤနာနတၳနည္း ကအေၾကာင္းအက်ဳိးတရားေတြဟာ (တူညီရမည္)ဟုထင္ေသာ သႆတဒိ႒ိ ကုိပယ္ပါတယ္။

(အာသဝ ႏွင့္ အဝိဇၨာ အေၾကာင္းအက်ဳိးတရားတုိ႔သည္ မ်ားရာတရားက နည္းရာတရားကုိ ဖိႏွိပ္၍ ေဆာင္၏) ဟုသိျခင္းသည္ (ဧဝံဓမၼတာနည္း) ျဖစ္ပါတယ္။ဤဧဝံဓမၼတာနည္းက -ေလာကႀကီးကုိ ပုံေသထားခ်င္ေသာ အေဟတုကဒိ႒ိ ၊အကိရိယဒိ႒ိကုိ ပယ္ႏုိင္ပါတယ္။ ယခုရွင္းျပျခင္းဟာ အဝိဇၨာ တရားကုိ နည္းေလးပါးႏွင့္ရွင္းျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္ဘုရား။