ပဋိစၥသမုပၸါဒ္- ဧကတၳနည္း၊ နာနတၳနည္း

ဧကတၳ နည္း

(ေၾကာင္းက်ဳိးမွန္က၊ ဆက္စပ္ၾက သိအပ္ ဧကတၳ နည္း) ဟူသည္ ႏွင့္အညီ၊ အေၾကာင္းတရားရွိလွ်င္ အက်ဳိးတရားသည္မုခ်ရွိတယ္။ အၾကားအလပ္မရွိပဲ တစ္ဆက္တည္း တစ္ေပါင္းတည္းရွိၾကတယ္။

ဥပမာ— မီးသည္ အေၾကာင္း၊ မီးေရာင္သည္ အက်ဳိးျဖစ္တယ္။ မီးႏွင့္ မီးေရာင္သည္ ခြဲမရဘဲ ၊တစ္ဆက္တည္း တစ္ေပါင္းတည္းျဖစ္ျခင္းသည္ ဧကတၳ နည္း လုိ႔ေခၚပါတယ္။

ဧက= တစ္ခုတည္း တစ္စပ္တည္း တစ္ေပါင္းတည္း ၊ အတၱ ျဖစ္ျခင္း ၊ ဧကတၳ= အေၾကာင္း အက်ဳိး တရားတုိ႔သည္ ၊ခြဲမရေသာအားျဖင့္  တစ္ခုတည္း၊ တစ္စပ္တည္း၊ တစ္ေပါင္းတည္း ျဖစ္ျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။

(ဧကတၳနည္း က၊ ဥေစၦဒ ၊ ပယ္ၾကဒိ႒ိ အမွန္တည္း)—– ဟူသည္ႏွင့္အညီ —ဧကတၳ နည္း သည္ ဥေစၦဒ ဒိ႒ိ ကုိ အမွန္ ပယ္ ႏုိင္ပါသည္။ ဥေစၦ ဒဒိ႒ိ၏ အဓိပၸါယ္မွာ  အဗ်ာပါရ အနတၱ နည္းက အေၾကာင္းအက်ဳိး တရားေတြဟာ (ျဖစ္ပ်က္သေဘာသည္ပင္ မူလပ်က္ သေဘာ ပါဝင္္ေနေသာေၾကာင့္ ) သေဘာ (၂)ခုသာရွိတယ္။

အေၾကာင္းလည္းသေဘာ (၂)ခု ၊အက်ဳိးလည္းသေဘာ (၂)ခုပဲရွိတယ္။ ဆက္စပ္မႈ မရွိဘူးဟု  သိျမင္ေသာ အခါ (အေၾကာင္း အက်ဳိး လုံးဝ မဆက္ စပ္ ဘူး) ဟု အဟုတ္ထင္ၿပီး ဆုပ္ထား လုိက္ပါတယ္။ ထုိ (ျပတ္တယ္)ဟု ဆုပ္ထား ကုိင္ထားျခင္း ကုိ ဥေစၦ ဒဒိ႒ိ= အျပတ္ထင္ျခင္းဟုေခၚပါသည္။ ထုိ အျပတ္ထင္ျခင္း ဥေစၦဒဒိ႒ိသည္ လုိခ်င္ျခင္းေလာဘ ႏွင့္ တြဲလုိက္လွ်င္ ဘဝမရွိေသာ အေနအထားေလးကုိ ပုံေဖာ္ၿပီး ဘဝမရွိတာကုိ လုိခ်င္ျခင္း ဝိဘာဝတဏွာ ဟုေခၚပါတယ္။

(အေၾကာင္း အက်ဳိး အဆက္ အစပ္  ျပတ္ေနတယ္) ဟု ထင္ျခင္း ၊ဥေစၦဒ ဒိ႒ိ အားေကာင္းလွ်င္ ဤ ခႏၶာသည္  အေမေမြးလုိုိ႔ ႀကီး လာရသည္။ ေသလွ်င္ၿပီးတာပဲ ဟု အထင္ေရာက္ခါ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္တတ္ပါသည္။

ဤ ဥေစၦဒဒိ႒ိ အျပတ္ထင္ျခင္းကုိ အေၾကာင္းအက်ဳိးတရား ေတြ ဆက္စပ္ေနတယ္လုုိ႔ သိျမင္ေသာ ဧကတၳနည္း ကပယ္ႏုိင္ပါတယ္။

ဆုိလုိရင္းကေတာ့  ဆက္စပ္မႈကုိ သိျမင္ရင္ ကင္းျပတ္ျခင္းအထင္ေပ်ာက္သြားပါတယ္ဘုရား။

************************************************************************************************

နာနတၳနည္း

နိမ့္ျမင့္ ကြဲျပားသေဘာမ်ား သိျငား နာနတၳနည္း====ဟူသည္ႏွင့့္္ အညီ အေၾကာင္း အက်ဳိးတရား တုိ႔သည္ ၊  အေၾကာင္းတရားနိမ့္လွ်င္ အက်ဳိးတရားနိမ့္ လိမ့္မည္ ။ အေၾကာင္းတရား ျမင့္ လွ်င္ အက်ဳိးတရား ျမင့္လိမ့္မည္။ ဤ အနိမ့္ အျမင့္ ကြဲျပားမႈ သိျခင္းသည္  နာနတၳ နည္းဟု ေခၚပါသည္။

ဧကတၳ နည္းက အေၾကာင္းရွိလွ်င္ အက်ဳိးရွိမည္===ဟုေျပာလုိက္ေသာ အခါ အေၾကာင္းတူ အက်ဳိးတူ ဆုပ္ထားလုိေသာ သႆတဒိ႒ိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ( ဘဝကုိ ပုံေသခ်လုိ႔ရတယ္) ဟူေသာ အထင္ အစြဲသည္ သႆတဒိ႒ိ ျဖစ္ပါတယ္။

( ေနာက္တုံးကလည္း ငါ၊ ယခုလည္းငါ၊ ေနာင္လည္းငါ ) ဟူေသာ အထင္ အစြဲမ်ားသည္ ဘဝကုိ ပုံေသ ထင္ၾကျခင္း သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ငါ့ဘဝသည္ အမွန္ရွိ၏ ဟုထင္ၿပီး လုိခ်င္လွ်င္ေတာ့ ဘဝ တဏွာ ဟုေခၚပါတယ္။အေၾကာင္းတူ အက်ဳိး တူ ဆုပ္ထားျခင္း ဆုိတာက ေတာ့

ဥပမာ— အဝိဇၨာ အေၾကာင္းရွိရင္ သခၤါရ အက်ဳိး ရွိမည္ လူမွာ ျဖစ္တဲ့ အဝိဇၨာ ၊ တိရိစၦာန္မွာ ျဖစ္တဲ့အဝိဇၨာ ၊ပုထုဇဥ္ မွာ ျဖစ္တဲ့ အဝိဇၨာ ၊ အရိယာ ေသကၡ မ်ားမွာ ျဖစ္တဲ့ အဝိဇၨာ အားလုံးတူညီရမည္။ အေၾကာင္းတူညီ သင့္ပါတယ္ ဟု စဥ္းစားတယ္။( အေၾကာင္းတူလွ်င္  အက်ဳိးတရား ေတြဟာ မကြဲသင့္ဘူး၊ အားလုံးတူညီ သင့္ပါတယ္)ဟု စဥ္းစားတယ္။

အေၾကာင္းတူလွ်င္ အက်ဳိးတူမည္ဟု ဆုပ္ထားလွ်င္ ပုဂၢဳိလ္ သတၱဝါေတြ ရဲ႔ မတူညီေသာ အရာေတြကုိ ေတြးမရဘဲ  ျဖစ္ေန တတ္ပါတယ္။ ထုိအေၾကာင္း တူ အက်ဳိးတူ အစြဲမ်ဳိး ကုိ သႆတဒိ႒ိ လုိ႔ေခၚပါတယ္။

ထုိ သႆတဒိ႒ိ အထင္ အစြဲ ကုိ ပယ္ ဘုိ႔ အတြက္ နာနတၳ နည္းေပၚလာ ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ နာနတၳ နည္းသည္ အဝိဇၨာဟူေသာ အေၾကာင္း ပင္ တူေသာ္လည္း အထူ အပါးကြဲျပားပါတယ္။ ပုထုဇဥ္မွာ ျဖစ္တဲ့ အဝိဇၨာ နဲ႔ ေသကၡ ပုဂၢဳိလ္ေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ အဝိဇၨာ မတူ ႏုိင္ဘူး။ ပုထုဇဥ္ မွာပင္ အဆင့္ဆင့္မတူညီ ပုံကုိ သိလို႔ရတယ္။

အေၾကာင္းတရားေတြဟာ အနိမ့္ အျမင့္ ကြဲျပားေသာေၾကာင့္ အက်ဳိးတရားေတြဟာလည္း အနိမ့္အျမင့္ကြဲျပား ျခားနားၾကရတယ္။

သဒၶါတရား ျဖစ္ၾကေသာလည္း တစ္ေျပးးညီေတာ့မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ အေကာင္းဘက္ က အေၾကာင္းတရားေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ မေကာင္းဘက္ က အေၾကာင္းတရား ေတြပဲျဖစ္ျဖစ္  မတူညီ ႏုိင္ပုံ ၊ မတူညီ ၾက ပုံကုိ နားလည္ ျခင္းသည္ နာနတၳနည္း မည္ပါတယ္။

မိမိ တစ္ေယာက္တည္းကုိ ပဲ ျပန္ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။

ဒီေန႔ျဖစ္ေသာ သဒၶါ ၊ ေနာက္တုန္းကျဖစ္ေသာ သဒၶါ ၊ ဒီေန႔ျဖစ္ေသာေလာဘ ၊ ေနာက္တုန္းက ျဖစ္ေသာေလာဘ မတူညီ ပါဘူး။

အနိမ့္အျမင့္ကြဲျပားၿပီး မတူေၾကာင္း ကုိနားလည္ေသာ နာနတၳ နည္း က အေၾကာင္းတူ အက်ဳိး တူ ဟု အထင္ အစဲြ သႆတ ဒိ႒ိ ကုိ ပယ္ႏုိင္ပါတယ္။

သႆတဒိ႒ိ က အေၾကာင္းအက်ဳိးေတြကုိ အေပၚယံ ကထင္ေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။  နာနတၳနည္း က အေၾကာင္းအက်ဳိး ေတြကုိ အတြင္းက်က် ေလ့လာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အထင္ နဲ႔ အျမင္ ကြာျခားပါတယ္။ (ထုိ႔ေၾကာင့္—နာနတၳ နည္း က ၊  သႆတ ၊ ပယ္ၾကဒိ႒ိ ျဖစ္သတည္း။)ဟု အက်ဥ္းခ်ဳပ္ မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။