သီလ တရား ကုိ နယ္ေလးပါးျဖင့္ ပုိင္းျခားျခင္း
ဓမၼဓရ==တရားသေဘာေတြဟာ အလြန္႔ အလြန္ တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ နက္နဲသြားတာကုိ သေဘာေပါက္လုိက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း သမုဒၵရာ နဲ႔ ခုိင္းႏႈိင္းသြားတာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္ ဘုရား။ တရားကုိျမင္ႏုိင္ သကဲ့သုိ႔ အဟုတ္ထင္ျခင္းအဝိဇၨာ ကုိလည္းျမင္ႏုိင္ ခဲပါတယ္။ တစ္စကၠန္႔၏ကုေဋ တစ္သိန္းစိတ္ၿပီး ထုိကုေဋ တစ္သိန္းထဲမွာ မွ တစ္စိတ္သည္ ဘယ္လုိမွ စိတ္မွာ ပုံေဖာ္လုိ႔မရပဲ (ျဖစ္ပ်က္သေဘာမွ်) ဟုသာသိလုိ႔ရေသာ ပရမတၳ တရားကုိ နားလည္ သေဘာေပါက္ လုိ္က္ပါတယ္ ဘုရား။ပညတ္ႏွင့္ ပရမတ္ တရားေတြကုိ ကြဲျပား ျခားနားစြာ သိျမင္လာပါတယ္ ဘုရား။ အဝိဇၨာ မာန ပညတ္နယ္ ႏွင့္ ဝိဇၨာမာန ပညတ္နယ္ (၂) ခုသည္ ပညတ္နယ္ မ်ားျဖစ္ပါတယ္ ဘုရား။ သေဘာနယ္ႏွင့္ သုညနယ္ ႏွစ္ခုသည္ ပရမတ္နယ္ ျဖစ္ပါတယ္ဘုရား။
ဤ ကဲ့သုိ႔ ပညတ္နယ္ ၏ က်ယ္ျပန္႔ပုံ၊ ပရမတ္နယ္၏ နက္နဲပုံ ကုိသိခြင့္ရလုိ႔ ဘုရားရွင္ရဲ႔ ဉာဏ္ေတာ္ႀကီး ကုိ ၾကည္ညုိ ခြင့္ ရလာပါတယ္ဘုရား။ဤ နယ္ေလးပါးကုိ ပုိၿပီး ရွင္းလင္းေစရန္ သီလ တရား ကုိလည္း နယ္ေလးပါးျဖင့္ ပုိင္းျခား ေဟာၾကားေတာ္မူ ပါဘုရား။
ဦးဝိဇယ== သီလဟူေသာ စကားကုိ ၾကားရသိရေသာအခါ (ေကာင္းတယ္)ဟု စိတ္ထဲမွာ အထင္အထည္ေပၚလာေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ား။(မေကာင္းဘူး) ဟု စိတ္ထဲမွာ အထင္ အထည္ ေပၚလာေသာပုဂၢဳိလ္မ်ား။ (ဘာမွန္းမသိဘူး) ဟုစိတ္ထဲမွာ အထင္အထည္ေပၚလာေသာပုဂၢဳိလ္မ်ား ဟု သတၱဝါ အမ်ဳိးအစား (၃)မ်ဳိး ရွိပါတယ္။ မိမိတုိ႔ႏွလုံးသြင္း အားေလ်ာ္စြာ စိတ္မွာ ေပၚလာေသာအထင္ အထည္မ်ားကုိ==အဝိဇၨာမာန ပညတ္နယ္ ဟုေခၚပါတယ္။
ထုိအဝိဇၨာမာနပညတ္နယ္ကုိ မိမိစိတ္မွာအထင္ အထည္ေပၚလာတုိင္း (ငါသိတာဟုတ္တယ္၊ သူမ်ားသိတာ မဟုတ္ဘူး) ဟုေဘာင္ခတ္ၿပီး အဟုတ္ထင္ျခင္းကုိ အဝိဇၨာ လုိ႔ေခၚပါတယ္။ထုိအဟုတ္ထင္ျခင္း အဝိဇၨာ လႊမ္းမုိးခံရျခင္းေၾကာင့္ သီလဆုိင္ရာမွာ အဟုတ္ထင္ျခင္း။ အမ်ဳိးမ်ဳိး ျငင္းခုံျခင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြ ဗုဒၶ ဘာသာေလာကမွာ ျဖစ္ေပၚေနၾကပါတယ္။ သီလနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရပ္တည္ရာမရ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။
(ေကာင္းတယ္) ဟူေသာ အထင္အထည္ တစ္မ်ဳိး မွာပင္ —ဟုိလိုလုပ္မွေကာင္းတယ္၊ဒီလုိလုပ္ မွေကာင္း တယ္၊ ဟုိလုိေန မွေကာင္းတယ္၊ သည္လုိေန မွေကာင္းတယ္—–စသည္ျဖင့္ ဆရာလုပ္သူမ်ားက လည္း ကုိယ့္ အထင္အထည္ကုိျပၾကကုန္၏။ တပည့္လုပ္သူေတြကလည္း ကုိယ္ပုိင္ဉာဏ္ျဖင့္ မစဥ္းစားပဲ ခုိင္းသမွ်လုပ္ၿပီး အထင္ အထည္ေတြကုိျပၾကပါတယ္။
အျငင္းပြားၿပီး စြဲလန္းျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း ဟူေသာ အကုသုိလ္ေတြ သာ ပြားမ်ားၾကပါတယ္။ သတိထားသင့္ ပါတယ္။
သီလ၏ အဓိပၸါယ္မွာ —-သူေတာ္ေကာင္းမ်ားက ဆုိးက်ဳိးေပး တတ္ေသာေၾကာင့္ (မလုပ္ရဘူး)ဟုတားျမစ္ထားေသာ ကာယကံ၊ဝစီကံ ဆုိင္ရာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား ႏွင့္ စြဲလန္းေသာ အကုသုိလ္ စိတ္မ်ားကုိ (စြန္႔လႊတ္ျခင္း၊ခ်မ္းသာျခင္း) ဟူေသာအမွတ္အသား လကၡဏာ စိတ္အစဥ္မွာ ျဖစ္ေပၚျခင္းကုိ (ဝါရိတၱ သီလ)လုိ႔ေခၚပါတယ္။
သူေတာ္ေကာင္းမ်ားက ေကာင္းက်ဳိး ေပးတတ္ေသာၾကာင့္ (လုပ္ရမည္)ဟုညႊန္ျပထားေသာ ကာယကံ၊ဝစီကံ ဆုိင္ရာ အလုပ္မ်ားကို လုပ္ေသာအခါ စိတ္အစဥ္မွာ စြန္႔လႊတ္ျခင္း၊ခ်မ္းသာျခင္း အမွတ္အသား ပါေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းကုိ (စာရိတၱ သီလ)လုိ႔ေခၚပါတယ္။
အခ်ဳပ္မွတ္ရန္မွာ ေန႔စဥ္ ညစဥ္ ကာယကံ၊ဝစီကံ အလုပ္မ်ားကုိ အမွီျပဳၿပီး စိတ္အစဥ္မွာ (စြန္႔လႊတ္ျခင္း၊ခ်မ္းသာျခင္း)ဟူေသာလကၡဏာ အမွတ္အသားအစဥ္ သႏၱန္စိတ္မွာ ထင္ေသာအထင္ အထည္မ်ားကုိ ဝိဇၨာမာန ပညတ္နယ္ ဟုေခၚပါတယ္။
သီလကုသုိလ္သည္ စိတ္ကုိမွီ ျဖစ္ရေသာေၾကာင့္ တစ္စကၠန္႔ ကုိ အစိေတ္ေပါင္းကုေဋ တစ္သိန္းစိတ္ၿပီး ထုိ အစိတ္ထဲမွာ မွ ျဖစ္ပ်က္ တစ္ခုသည္ သီလ ကုသုိလ္စိ္တ္ ၏ အသက္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိျဖစ္ပ်က္ တစ္ခုသည္ပင္ သီလ ေဆာက္တည္သူ၏ ဘဝအစစ္ျဖစ္ ပါတယ္။ထုိဘဝအစစ္ကုိ သိေသာအခါ စိတ္အစဥ္မွာ ဘာပုံမွမေပၚေတာ့ပါ။
ပညာရွိေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ားသာ နားလည္ သေဘာေပါက္ႏုိင္ေသာ သေဘာတရားျဖစ္ပါတယ္။ဤ ကဲ့သုိ႔စိတ္မွာ ပုံမေပၚေတာ့ပဲ နားလည္ သေဘာေပါက္ရေသာ သိစရာကုိ (သေဘာနယ္)လုိ႔ေခၚပါတယ္။ သေဘာနယ္သည္ သတိပညာျဖင့္သာ သိအပ္ေသာနယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဤသေဘာနယ္ ကုိနားလည္ႏုိင္ ေသာသူ သည္လည္း ပညာရွိ ေသာပုဂၢဳိလ္သာျဖစ္ပါတယ္။
သေဘာနယ္ တြင္ေတြ႔ရေသာ သီလေဆာက္တည္သူ၏ ဘဝအစစ္ကုိ (ျဖစ္ပ်က္ႏုိင္ေသာစြမ္းရည္ေလးရွိေနေသးတယ္)ဟုအဟုတ္ထင္ျခင္းမွာ အဝိဇၨာ ဟုေခၚပါတယ္။ အလြန္ပအလြန္ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔ေသာ အဝိဇၨာ ကိေလသာျဖစ္ပါတယ္။
ထုိ အဝိဇၨာ ကိေလသာတရားကုိ ပယ္လုိလွ်င္ စိတ္မွာပုံေဖာ္၍ မရ သိ၍သာ ရေသာျဖစ္ပ်က္ သေဘာသည္– ေယာနိေသာမနသိကာရ— ဟူေသာ အေၾကာင္းမပါပဲ လုံးဝမျဖစ္ႏုိင္၊ ျဖစ္ႏုိ္င္ေသာ ကုိယ္ပုိင္ စြမ္းအားလုံးဝ မရွိေသာ မူလပ်က္ သေဘာသာျဖစ္ပါတယ္။မူလပ်က္သေဘာဟူေသာ သိစရာနယ္ ကုိ သုညနယ္လုိ႔ေခၚပါတယ္။
သီလကုသုိလ္ တရားကုိ ျဖစ္ပ်က္ သေဘာႏွင့္ မူလပ်က္ သေဘာသိလွ်င္ သိစရာဆုံးသြားပါတယ္။သီလကုသုိလ္၏ အဆုံးကုိသိတယ္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ထုိနယ္မွာ အဟုတ္ထင္ျခင္း အဝိဇၨာ လုံးဝ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။ထုိနယ္ကုိ အာရုံျပဳႏုိင္ရင္ ျပဳႏုိင္သေလာက္ ျငိမ္းေအးသြား ပါေတာ့တယ္ ဘုရား။
ေက်းဇူး အရမ္းမ်ားပါတယ္