ကုသုိလ္ကုိနယ္ေလးပါးႏွင့္ပုိင္းျခားျခင္း

ဘဝတစ္ခု  ရလာျခင္းသည္  ငါးႏွစ္ ဆယ္ႏွစ္ တစ္ၿပဳိင္တည္းရလာျခင္းမဟုတ္ပါဘူး။ တစ္လ တစ္ရက္ တစ္မိနစ္လည္း တစ္ၿပဳိင္တည္း ရလာျခင္းမဟုတ္ပါဘူး။ တစ္စကၠန္႔ခ်င္း တစ္စကၠန္႔ခ်င္း ရလာရတာျဖစ္ပါတယ္။တစ္စကၠန္႔  ကုိပင္ ကုေဋ တစ္သိန္းစိတ္လုိက္ၿပီး  ထုိတစိစိတ္သည္ ပင္ အသက္ရွည္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

တစ္စကၠန္႔ကုိ  ဘာေၾကာင့္ ကုေဋ တစ္သိန္းစိတ္ရလဲဆုိရင္ (လွ်ပ္တစ္ျပက္ မ်က္စိတစ္မွိတ္အတြင္း  ရုပ္ပါင္း ကုေဋငါးေထာင္ျဖစ္ပ်က္တယ္။ နာမ္ေပါင္ကုေဋ တစ္သိန္း ျဖစ္ပ်က္တယ္။)ဟုဘုရားေဟာထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

ထုိတစ္စကၠန္႔ ကုေဋတစ္သိန္း အစိတ္ထဲမွ တစိတ္ကုိ ဘဝလုိ႔ေခၚပါတယ္။ (ေမြးေသ ) ဟုလည္းေကာင္း (သေဘာမွ် သက္သက္ ) ဟု လည္းေကာင္း နာမည္တပ္ ေျပာဆုိၾကပါတယ္။

ကုသုိလ္တရားဟူသည္ စိတ္မွာမွီ ၿပီးျဖစ္ရေသာေၾကာင့္ စိတ္ျဖစ္ပ်က္တုိင္း သူလည္းျဖစ္ပ်က္ေနရမည္။ တစ္စကၠန္႔တြင္ စိတ္သည္ ကုေဋ တစ္သိန္း ျဖစ္ပ်က္  ေသာေၾကာင့္ ကုသုိလ္တရားသည္လည္း  စိတ္နည္းတူ  ကုေဋတစ္သိန္း သာလွ်င္ ျဖစ္ပ်က္ေနမည္။

ရွာ၍ ေတြ႔ႏုိင္ေသာ  တရားမဟုတ္။ နားလည္  သေဘာေပါက္ရမည့္ တရား သာျဖစ္ပါတယ္။ကုသုိလ္စိတ္သည္ ထုိကုေဋ တစ္သိန္းေသာ အစိတ္မ်ားထဲမွ တစ္ခုသာ အသက္ရွည္ပါတယ္။ထုိကုသုိလ္စိတ္ ၏ ျဖစ္ပ်က္မႈ သေဘာကုိ နားလည္ သေဘာေပါက္  လုိက္လွ်င္ အဆင္းသႏၱန္ အထည္အထင္ႀကီး ေပ်ာက္ၿငိမ္းသြားပါတယ္။

ဤသုိ႔ အမွန္အတုိင္း သိျမင္ျခင္းကုိ (ဝိဇၨာဉာဏ္လုိ႔ ေခၚပါတယ္)။ဤ ဉာဏ္အားေကာင္းရင္ ေကာင္းသေလာက္  အဟုတ္ထင္ျခင္း အဝိဇၨာ ေၾကာင့္  ဆူျခင္း ပူျခင္း မ်ား ၿငိမ္းေအး သြားပါတယ္။ဤ ဝိဇၨာဉာဏ္သည္ ဝိဇၨာမာန ပညတ္နယ္ကုိ ေက်ာ္လြန္ၿပီး (သေဘာနယ္)ကုိ သက္ဝင္သိျမင္လာပါတယ္။

တစ္စကၠန္႔အတြင္း ကုေဋတစ္သိန္း စိတ္ၿပီး ထုိျဖစ္ပ်က္ တစ္စိတ္ျဖစ္ေသာ ကုသုိလ္စိတ္ထဲတြင္ အေၾကာင္းအက်ဳိး တရားပါဝင္ေနပါတယ္။ စြန္႔လႊတ္ျခင္း အမွတ္အသားလကၡဏာ သည္ အေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး ခ်မ္းသာျခင္းအမွတ္အသား လကၡဏာသည္ အက်ဳိးတရား ျဖစ္ပါတယ္။

ခ်မ္းသာျခင္း အက်ဳိးတရားသည္  စြန္႔လႊတ္ျခင္း အေၾကာင္းတရား မပါပဲ လုံးဝ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။အတိတ္တုံးကလည္း မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ပစၥဳပၸန္မွာလည္း မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ အနာဂတ္မွာ လည္း အေၾကာင္း မပါပဲလုံးဝ ျဖစ္ႏုိင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။

ကုိယ္ပိုင္စြမ္းအား အႏွစ္သာရ ျဖင့္ ျဖစ္ႏုိင္ျခင္းမွ မူလက ပ်က္ေနတဲ့သေဘာ ပဲရွိပါတယ္။မူလပ်က္ သေဘာတရား ပဲရွိပါတယ္။

စြန္႔လႊတ္ျခင္း လကၡဏာ သေဘာသည္လည္း ႏွလုံးသြင္းမွန္ျခင္း ေယာနိေသာမနသိကာရ ေၾကာင့္ျဖစ္ရပါတယ္။အေၾကာင္းတရား မပါဘဲ စြန္႔လႊတ္ျခင္း သေဘာသည္ ကာလသုံးပါးလုံးမွာ လုံးဝ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။မူလပ်က္ သေဘာသာရွိပါတယ္။

ဤ မူလပ်က္သေဘာကုိ နားလည္ သေဘာေပါက္လွ်င္ သုညနယ္ကုိ အသိဉာဏ္ ေရာက္ပါတယ္။တစ္စကၠန္႔ အတြင္းမွာ ကုေဋတစ္သိန္း ေသာ အစိတ္ထဲမွတစ္ခုေသာ ကုသုိလ္စိတ္၏ ဘာမွမဟုတ္ျခင္း သေဘာတစ္ခုႏွင့္ ကုိယ္ပုိင္စြမ္းအားအႏွစ္သာရ မွ မူလကပ်က္ေနသာ မူလပ်က္ သေဘာတစ္ခုသာ ရွိတယ္ဟု အသိဉာဏ္ ျဖစ္လာပါတယ္။

ဥပမာ–လူတစ္ေယာက္မွာ ေငြတစ္ျပား ရွိတယ္ဆုိပါေတာ့။ ထုိ ေငြ တစ္ျပားဟာ ယခုေခတ္ အေနႏွင့္ ဘာမွတန္ဘုိး မရွိပါဘူး။ဘာမွတန္ဘုိး မရွိေသာ ေငြတစ္ျပား သည္ပင္လွ်င္ သူတစ္ပါးဆိက ေခ်းထားရတာပါ ဆုိလွ်င္ ပုိၿပီး အသုံးမက်ေတာ့ပါဘူး။

ထုိ႔အတူ ကုသုိလ္တရား တစ္ခုမွာ—- တစ္စကၠန္႔ ၏ ကုေဋတစ္သိန္း အစိတ္ထဲမွ တစ္ခုသာျဖစ္၍ ဘာတန္ဘုိးမွ မရိွသည့္ အျပင္ အေၾကာင္းမပါရင္ လုံးဝမျဖစ္ႏုိင္ေသာ ေၾကာင့္ပုိ၍ တန္ဘုိး မရွိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

သိလုိ႔ရေသာအေသးဆုံး ကုသုိလ္စိတ္ တစ္ခုကုိ  ျဖစ္ပ်က္ႏုိင္ေသာ ကုိယ္ပုိင္ အႏွစ္သာရ ရွိတယ္ဟု အဟုတ္ထင္ ေနေသးရင္ (ငါသိတာပဲဟုတ္တယ္၊ က်န္တာမဟုတ္ဘူး) ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ပါႏုိင္ ေသးေသာေၾကာင့္ အဝိဇၨာ ျဖစ္ပါ တယ္။ အလြန္သိမ္ေမြ႔ပါတယ္။မူလပ်က္ –လုိ႔သေဘာေပါက္ရင္ေတာ့ဝိဇၨာ ဉာဏ္ျဖစ္ပါတယ္။

အက်ဥ္းခ်ဳပ္လုိက္လွ်င္ —အဝိဇၨာမာန ပညတ္နယ္နွင့္ ဝိဇၨာမာနပညတ္နယ္ (၂)ခုသည္ ဝိဇၨာဉာဏ္ ျဖင့္ စိစစ္ေသာအခါ စိတ္မွာ ထင္ရုံမွ်သာျဖစ္၍ အမွန္တကယ္ အားျဖင့္ မရွိေသာေၾကာင့္ ဘာမွ မဟုတ္ပါဘူး။

သေဘာနယ္ႏွင့္ သုညနယ္ ႏွစ္ခုသည္ အမွန္တကယ္ အားျဖင့္ရွိေသာ္လည္း အသုံးမက် အႏွစ္သာရ လုံးဝ မရွိေသာေၾကာင့္ ဘာမွမဟုတ္ပါဘူး။

နယ္(၄)ပါးလုံး (ဘာမွ မဟုတ္ဘူး)ဟုသိျမင္ျခင္းသည္ ဝိဇၨာဉာဏ္ ျဖစ္ၿပီး ကုိယ္သိတာ အဟုတ္ထင္ ေနျခင္းသည္ (အဝိဇၨာ)ျဖစ္ေနပါတယ္။စိတ္မွာထင္လာေသာ အထည္ အထင္ကုိ ပယ္ရမွာ လုံးဝမဟုတ္ပါဘူး။ ထုိအထည္ ကုိ မွီၿပီး အဟုတ္ထင္ျခင္း အဝိဇၨာ ကုိသာ ပယ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။